İlişkisel Veritabanı

SQL, İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemleri (RDBMS) için kullanılan bir programlama dili olarak tasarlanmıştır. RDBMS'ler, verilerin tutulduğu tabloların arasındaki ilişkileri kullanarak verilerin etkileşimini organize eden bir yazılımdır. SQL, RDBMS'lerdeki tablolarda veri ekleme, güncelleme, silme ve sorgulama işlemleri yapmak için kullanılan standart bir dil haline gelmiştir.

Bir RDBMS örneği olarak MySQL, PostgreSQL ve Oracle verilebilir. Bu veritabanı yönetim sistemleri, tabloları, sütunları ve ilişkileri oluşturma, veri ekleme, güncelleme, silme ve sorgulama işlemlerini gerçekleştirme gibi temel işlemleri yapmanıza olanak tanır.

İlişkisel veritabanlarında, bir veya daha fazla tablo arasında bir ilişki kurulabilir. Bu ilişki, bir tablonun birincil anahtarını (primary key) kullanarak diğer tabloların bir sütununa referans vererek oluşturulur. Bu sütuna, yabancı anahtar (foreign key) denir. Bu yöntem, tablolardaki verilerin daha iyi organize edilmesini ve aralarındaki ilişkilerin anlaşılmasını sağlar.

Örneğin, "Customers" ve "Orders" adında iki farklı tablo oluşturalım. "Customers" tablosu, müşterilerin adı, adresi, şehri ve telefon numarası gibi bilgileri içerirken, "Orders" tablosu, müşterilerin siparişleri hakkındaki bilgileri içerir. Her bir sipariş, müşteri kimliği, sipariş numarası, sipariş tarihi ve toplam sipariş miktarı gibi bilgiler içerir.

Bu iki tabloyu birleştirmek için, "Customers" tablosunda birincil anahtar olarak kullanılan "CustomerID" sütununu "Orders" tablosundaki yabancı anahtar olarak kullanacağız. Bu sayede, her bir sipariş, ilgili müşterinin "CustomerID" numarasına referans verir.

Bu bağlantı, aşağıdaki SQL sorgusu ile gerçekleştirilebilir:

CREATE TABLE Customers (
  CustomerID int NOT NULL PRIMARY KEY,
  CustomerName varchar(255),
  Address varchar(255),
  City varchar(255),
  Phone varchar(20)
);

CREATE TABLE Orders (
  OrderID int NOT NULL PRIMARY KEY,
  CustomerID int,
  OrderDate date,
  TotalAmount decimal(10,2),
  FOREIGN KEY (CustomerID) REFERENCES Customers(CustomerID)
);

Bu sorgu, "Customers" ve "Orders" tablolarını oluşturur. "Orders" tablosunda, "CustomerID" sütunu, "Customers" tablosundaki "CustomerID" sütununa referans vermek için yabancı anahtar olarak tanımlanır.

Bu yapı oluşturulduktan sonra, iki tablo arasında JOIN işlemi yaparak verileri birleştirebiliriz. Örneğin, müşteri adı, sipariş numarası ve sipariş tarihi gibi bilgileri içeren bir rapor oluşturmak istediğimizi varsayalım. Bunu aşağıdaki SQL sorgusu ile gerçekleştirebiliriz:

SELECT Customers.CustomerName, Orders.OrderID, Orders.OrderDate
FROM Customers
INNER JOIN Orders
ON Customers.CustomerID = Orders.CustomerID;

Bu sorgu, "Customers" ve "Orders" tablolarını birleştirir ve her bir siparişin müşteri adı, sipariş numarası ve sipariş tarihi bilgilerini içeren bir sonuç seti döndürür.

İlişkisel veritabanlarının bir diğer önemli özelliği de verilerin bütünlüğünü korumasıdır. Bu, bir tablodan veri silindiğinde veya güncellendiğinde, bağlı tablolardaki verilerin de otomatik olarak güncellenmesi veya silinmesi anlamına gelir. Bu sayede, verilerin tutarlılığı ve doğruluğu korunur.

İlişkisel veritabanları, genellikle büyük ve karmaşık veri kümelerini yönetmek için kullanılır. İlişkisel veritabanları, verilerin daha kolay yönetilmesini, güncellenmesini, silinmesini ve sorgulanmasını sağlayarak işletmelerin verilerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine olanak tanır.

İlişkisel veritabanları tasarlarken, verilerin doğru şekilde depolanması için birkaç önemli adımı izlemek önemlidir:

1. İlişkisel veritabanı tablolarını tasarlarken, her bir tablonun birincil anahtarını (primary key) belirlemek gerekir. Birincil anahtar, her bir kaydın benzersiz şekilde tanımlanmasına olanak tanır.

2. İlişkisel veritabanı tabloları arasındaki ilişkileri doğru şekilde tanımlamak önemlidir. Tablolar arasındaki ilişki türü (bir-bir, bir-çok, çok-çok), tablolar arasındaki anahtar alanlarının eşleşmesi, veri kısıtlamaları (örneğin, bir müşterinin birden fazla siparişi olabilir, ancak bir siparişin birden fazla müşterisi olamaz) gibi unsurlar doğru şekilde tanımlanmalıdır.

3. Verilerin doğru şekilde depolanması için veri tiplerinin doğru şekilde seçilmesi önemlidir. Veri tipleri, verilerin türünü belirler ve verilerin doğru şekilde işlenmesini sağlar.

4. Verilerin depolanması, güncellenmesi, silinmesi ve sorgulanması için doğru SQL sorgularının kullanılması önemlidir. SQL, ilişkisel veritabanlarını yönetmek için yaygın olarak kullanılan bir dildir.

Özetle, ilişkisel veritabanları, büyük ve karmaşık veri kümelerini yönetmek için kullanılan bir veritabanı türüdür. İlişkisel veritabanları, verilerin daha kolay yönetilmesini, güncellenmesini, silinmesini ve sorgulanmasını sağlayarak işletmelerin verilerini daha etkili bir şekilde yönetmelerine olanak tanır.